Er lijken op de woningmarkt maar twee juridische smaken te bestaan: kopen en huren. En inmiddels lijken er op diezelfde markt ook slechts twee prijsklassen te zijn ontstaan: heel erg duur en heel erg goedkoop. Om een val tussen wal en schip te voorkomen, is een aantal middenklassers eens ‘outside the box’ gaan denken, en vond een nieuwe vorm van projectontwikkelen uit…

Tussen wal en schip

Kun je als middenklasser nog in de stad wonen? Misschien wel als je jaren geleden, toen een euro nog een euro was, een huis hebt gekocht in de stad. Maar tegenwoordig is het bijkans onmogelijk om er een betaalbare woning te vinden. Ze zijn simpelweg te duur. Tenzij je in aanmerking komt voor sociale woningbouw. Een tussenweg lijkt niet te bestaan. Dus wat moet je als middenklasser?

Outside the box

Een aantal middenklassers in Rotterdam is eens outside the box gaan denken en stelde enkele aannamen ter discussie: Zijn er niet meer smaken dan huren en kopen? Kunnen alleen projectontwikkelaars projectontwikkelen? En: waarom zijn de grote spelers op de markt (gemeente, ontwikkelaar, bouwer) altijd zo goed georganiseerd en staan de individuele kopers daar zo eenzaam, alleen en onmachtig tegenover?

Coöperatie

Goede vragen leiden tot goede antwoorden. En zo werd, geïnspireerd door de Zwitserse Genossenschaften, het Rotterdams Woongenootschap geboren. Het gaat om een coöperatieve vereniging, bestuurd door een stichting. Lid van de coöperatie word je door een x-bedrag aan ‘woongeld’ in te leggen (300 euro per m2). Het totale bedrag aan woongelden vormt het eigen vermogen van de coöperatie. Aanvullend vreemd vermogen wordt bij de bank geleend. En voor dat geld wordt een wooncomplex gerealiseerd. Daarbij is de coöperatie (althans haar stichting-bestuurder) rechtstreeks opdrachtgever van architect e.a.. De leden huren vervolgens tegen kostprijs hun vierkante meters van de coöperatie. En als men wil verhuizen, dan krijgt men het woongeld terug (dat door de opvolgende huurder wordt her-ingelegd).

Bijzonder

Het wonen gebeurt nog steeds op basis van een ‘ouderwetse’ huurovereenkomst, maar het is wel een bijzondere vorm van huur, namelijk op basis van lidmaatschap en tegen kostprijs. Op deze manier wordt voorkomen dat met de woningen wordt gespeculeerd. En wordt het voor middenklassers mogelijk gemaakt om in de stad te (blijven) wonen.

Politieke wil

Het woongenootschap is een eerste voorzichtige aanzet tot nieuw denken over woningmarkt, projectontwikkeling en kopersgemeenschap. In een klimaat met enerzijds overspannen huizenprijzen en anderzijds politieke wil om middeninkomens te behouden voor de stad, lijkt ze een veelbelovende toekomst tegemoet te gaan. Belangrijk is wel dat de politiek dit soort initiatieven ook daadwerkelijk steunt (bij gronduitgifte, planvorming e.d.).