Op onze pagina ‘Onderzoek Raad van State’ doen we tussentijds verslag van een onderzoek dat wij doen naar het aantal zaken waarin de overheid respectievelijk burger en/of bedrijf in het gelijk wordt gesteld door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Reden van dat onderzoek is dat we van veel bestuursjuristen en -advocaten klachten vernemen over de lage slagingskans van rechtszaken tegen de overheid. Na inventarisatie van zes uitsprakendagen van de Raad van State geven we een tussentijdse conclusie…

Methode van onderzoek

Voor een verdere uiteenzetting van onze onderzoeksmethode, verwijzen we graag naar de desbetreffende blogberichten (bijvoorbeeld deze). Het komt er in wezen op neer dat we gewoon zijn gaan tellen.

68%

Na het tellen van circa 300 uitspraken (6 uitsprakendagen) is ons gebleken dat de overheid (formeel: het ‘bestuursorgaan’) in circa 68% van de getelde zaken door de Raad van State in het gelijk werd gesteld (201 van de 294 gevallen).

Wat betekent dit?

Wat dit betekent is de vraag. Het leidt in ieder geval tot veel vragen en opmerkingen:

• op de universiteit vernamen we ooit van een professor civiel procesrecht dat een goed advocaat circa 50% van zijn zaken wint. Dat is logisch, want tegenover iedere winnaar staat een verliezer.
• bestuursrecht is geen civiel recht. Het bestuursrecht is bijzonder, omdat het in wezen een inbreuk is op de trias politica (de machtenscheiding, d.w.z. dat de rechter niet op het zetel van het bestuur mag plaatsnemen). Wat dat betreft is het bijzonder dat de Raad van State kennelijk in circa 32% van de getelde zaken de overheid heeft moeten terugfluiten.
• deze laatst genoemde benadering komen we ook wel tegen in jaarverslagen van uiteenlopende bezwarencommissies. Zo herinneren wij ons een jaarverslag van de bezwarencommissie van de gemeente Rotterdam die het als een blijk van goed bestuur (en goed commissieschap) zag, wanneer weinig van haar besluiten werden vernietigd door een bestuursrechter.
• goed gemeente-, provincie- en landsbestuur (en bijzonder bestuur) zou in een ideale situatie in dat opzicht moeten leiden tot ‘nul’ (‘0%’) vernietigingen van besluiten door de bestuursrechter. Wij komen tot nog toe echter op circa 32%.
• anderzijds steekt het percentage van circa 68% schril af tegen de 50% van de voormelde professor. Om het kort en bondig samen te vatten: de burger / het bedrijf maakt relatief weinig kans in zijn rechtszaken tegen overheidsbesluiten (3/10).
• bij ons onderzoek zijn kanttekeningen te plaatsen. En dus ook bij het getal van 68%. Zo tellen we vreemdelingenzaken niet mee. En zo tellen we een zaak als ‘burger / bedrijf in het gelijk gesteld’ wanneer bijvoorbeeld slechts 1 van meerdere appellanten in een bestemmingsplanprocedure in het gelijk is gesteld (en de andere niet). Dat wijst er op dat de methode van invloed is op het door ons gevonden percentage. Dat percentage van circa 68% kon, anders gezegd, nog wel eens hoger zijn wanneer we een andere methode hanteren op deze punten.
• een ander punt is dat we niet naar rechtsgebieden hebben gekeken. Het bestuursrecht is een ruim gebied, dat varieert van Wob-verzoeken, tot bestemmingsplannen, tot subsidies, tot schadezaken en tot handhavingskwesties. We zijn onlangs begonnen om daarin te gaan specificeren. Dat publiceren we te zijner tijd. Maar ons is inmiddels wel gebleken dat de aard van de zaak ertoe doet. Met name bij zaken over schadevergoeding blijkt de burger / het bedrijf bijvoorbeeld meer kans te maken. We komen daar t.z.t. op terug.
• Ten slotte hebben we geconstateerd dat er tussen de diverse uitsprakendagen verschillen zitten tussen het aantal keren ‘overheid in het gelijk gesteld’ versus ‘burger / bedrijf in het gelijk gesteld’ (het varieert tussen 62% en 80%). Ook verschilt het aantal getelde uitspraken per uitsprakendag (tussen 16 en 75).

Voorlopige conclusie

Tsja, 68%… wat moet je ermee? Moeten we dit getal zo interpreteren dat er kennelijk veel (32%) schort aan de besluitvorming van de overheid? Of moeten we het getal zo interpreteren dat de burger / het bedrijf kennelijk weinig kans (3/10) maakt in zaken tegen de overheid?

Trek uw eigen conclusies…

Vragen en advies

Hebt u vragen over het bestuursrecht? Neem dan contact met ons op:

Contact

Wij overleggen graag met u, praten graag over de ins and outs van uw situatie en geven u graag advies. Voor een kennismaking of eerste gesprek brengen wij geen kosten in rekening.