Op deze blog wordt veel geschreven over het zogenaamde ‘publiekrechtelijke bouwrecht’, maar het privaatrechtelijke bouwrecht is niet van minder belang. Sterker, op deze plek gaat er meer aandacht aan besteed worden. Want zonder privaatrechtelijk bouwrecht is er immers helemaal geen publiekrechtelijk bouwrecht! Waar wordt die omgevingsvergunning anders voor verleend?! We gaan het dus hebben over de aannemerij, of zoals juristen zeggen ‘aanneming van werk’ (want dat is toch privaatrechtelijk bouwrecht?).

Aanneming van werk

Aanneming van werk is een privaatrechtelijke overeenkomst is. Dat wil zeggen dat het gaat om een overeenkomst tussen private partijen. Het betreft de opdracht van een opdrachtgever aan een aannemer om een bouwwerk tot stand te brengen. De opdrachtgever betaalt daarvoor, en de aannemer verricht werk. Beide partijen zijn gelijkwaardig. Het is een zogenaamde ‘wederkerige overeenkomst’.

Het Burgerlijk Wetboek

De overeenkomst van aanneming van werk is geregeld in Titel 12 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (‘BW’).

De plaatsing in Boek 7 BW betekent dat we hier van doen hebben met speciale regels in aanvulling (c.q. afwijking) van de meer algemene regels in de boeken 3 en 6 van het BW. Vooral de regels van Boek 6 van het BW zijn van belang als het gaat om de verbintenisrechtelijke (‘contractuele’) aspecten van de aannemingsovereenkomst.

Boek 7 van het BW draagt dan ook als titel: ‘Bijzondere overeenkomsten’. En de overeenkomst is op zijn beurt een bijzonder exemplaar van de verbintenis die in Boek 6 BW wordt geregeld.

Andere bijzondere overeenkomsten die in Boek 7 BW worden geregeld zijn bijvoorbeeld de koopovereenkomst, de arbeidsovereenkomst en de huurovereenkomst. Die grijpen qua basis ook allemaal terug op de algemene contractenregels in Boek 6 BW.

Titel 12

Wat opvalt aan Titel 12 van Boek 7 BW is dat ze vrij summier is. De wetgever heeft weinig woorden vuil gemaakt aan de aannemingsovereenkomst. Dat heeft alles te maken met het feit dat het a) een relatief oude soort overeenkomst is, in die zin dat de wederzijdse belangen van aannemers en opdrachtgevers al (eeuwen)lang tegenover elkaar staan, en b) dat betrokkenen bij de bouw (opdrachtgevers en aannemers) van oudsher gewend zijn om hun verhoudingen zelf te regelen.

We hebben ook in mindere mate te maken met machtsverschillen zoals die aan de orde zijn bij de andere bijzondere overeenkomst die in Boek 7 BW zijn geregeld: huur, koop en arbeid. De aannemer is meer geëmancipeerd en niet per se minder machtig dan de opdrachtgever. En de opdrachtgever is van oudsher een grote partij als een woningbouwcorporatie, gemeente of vermogend bedrijf. De wetgever voelde zich dan ook niet genoodzaakt om een partij te beschermen door vergaande regels op te stellen.

Alternatieve regels

In de bouwsector zien we dan ook dat betrokkenen hun eigen ‘wetboek’ hanteren. Dat ‘wetboek’ is in beginsel de UAV 2012. Dat is een set algemene voorwaarden die bijna automatisch van toepassing worden verklaard op aannemingsovereenkomsten. In die algemene voorwaarden wordt het gehele bouwproces van begin tot eind geregeld. Zo wordt onder andere bepaald hoe de oplevering plaats vindt.

Maar om toepasselijk te zijn, moeten deze UAV 2012 in een contract wel van toepassing zijn verklaard. De UAV 2012 zijn in die zin geen wet die te allen tijde geldt. Het zijn ‘slechts’ algemene voorwaarden waar de contractspartijen voor kunnen kiezen.

Vrij om te regelen

Het BW en de UAV 2012 zijn bepaald niet de enige regels die voorkomen in de bouw. Integendeel. Bijna iedere partij in de bouw heeft ook nog eens zijn eigen regels: de algemene voorwaarden. Dit maakt dat een bouwproject een grote soep aan regels en voorwaarden is. Gelukkig gelden er algemene regels voor de hiërarchie tussen die regels.

Volgende blogs

Er valt dan ook veel te zeggen en schrijven over de aannemerij. De komende tijd wordt daar meer aandacht aan besteed op deze blog.

Vragen en advies

Hebt u vragen over aanneming van werk? Neem dan contact met ons op:

Contact

Wij overleggen graag met u, praten graag over de ins and outs van uw situatie en geven u graag advies. Voor een kennismaking of eerste gesprek brengen wij geen kosten in rekening.