Een quote die zomaar door mijn hoofd spookte nadat ik las dat Willem Engel vandaag was opgepakt wegens opruiing. Ik zal u niet lastig vallen met mijn persoonlijke mening over maatschappelijke onderwerpen. En al helemaal niet met mijn mening over bekende persoonlijkheden. Maar ik begin toch over Willem Engel omdat hij vanuit conflict-psychologisch perspectief een interessant fenomeen is.

Opruiing

In juridische zin valt er bovendien ook wel het een en ander te zeggen over zijn arrestatie. Daar ga ik in deze blog niet al te diep op in, maar het volgende kan er in die zin wel over worden gezegd. De man is gearresteerd wegens opruiing. Dat is een zogenaamd ‘misdrijf tegen de openbare orde’ dat strafbaar is gesteld in de artikelen 131, lid 1 en 132, lid 1 van het Wetboek van Strafrecht:

Art. 131, lid 1: “Hij die in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag opruit, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren of geldboete van de vierde categorie.”

Art. 132, lid 1: “Hij die een geschrift of afbeelding waarin tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag wordt opgeruid, verspreidt, openlijk tentoonstelt of aanslaat of, om verspreid, openlijk tentoongesteld of aangeslagen te worden, in voorraad heeft, wordt, indien hij weet of ernstige reden heeft te vermoeden dat in het geschrift of de afbeelding zodanige opruiing voorkomt, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vierde categorie.”

Ik moet eerlijk zeggen dat ik Willem Engel nooit heb gevolgd in de media, en dus eigenlijk niet goed weet wat er precies aan de hand is. Wel las ik dit in het artikel over zijn aanhouding: “Initiatiefnemer van de massa-aangifte, Norbert Dikkeboom, reageert verheugd op de aanhouding. ,,Het stemt mij positief dat het recht eens een keer tegen Engel gebruikt wordt en dat hij ter verantwoording wordt geroepen. Er zijn veel mensen in Nederland waarbij hij het bloed onder de nagels vandaan haalt.” En: “Hij omschrijft de Viruswaarheid-oprichter als ‘een buitengewoon storende factor in het debat rond de coronacrisis en de bijbehorende maatregelen‘ en vindt dat Engel angst en verdeeldheid zaait onder de bevolking met zijn uitlatingen.”

Je kunt je afvragen of het feit dat je veel ergernis bij mensen opwekt strafbaar is ingevolge de genoemde wetsartikelen. Je kunt je ook afvragen of die strafbaarheid toeneemt naarmate meer mensen aangifte (‘massa-aangifte’) tegen je doen.

Maar goed, naar ik heb begrepen zijn er ook andere beschuldigingen. Dus wat dat betreft is het afwachten wat het OM verder doet. Ik bekijk dat net als u vanaf de zijlijn voor zover de kwestie mijn interesse houdt.

Conflict-psychologisch interessant

Iets anders is dat Willem Engel interessant is vanuit conflict-psychologisch perspectief. Wat is het toch dat hij ‘het bloed onder de nagels’ van zoveel mensen haalt? Of valt dat wel mee en moeten we tegenover die massa-aangifte van 22.581 mensen stellen dat die andere 17.678.978 (ik noem maar wat) Nederlanders géén aangifte tegen hem hebben gedaan?

Hoe dan ook is duidelijk dat de man strijdt tegen ‘de’ status quo, of ‘het’ establishment’. En dat doet hij inmiddels over de band van ieder mogelijk onderwerp. Het begon met het project ‘Viruswaanzin’ en zet zich inmiddels voort over de band van meer recente maatschappelijke discussies, zoals Oekraïne.

Dat is iets dat je vaker ziet. Anti-establishment bewegingen hangen eerst de thermometer in de samenleving om erachter te komen waar de overeenstemming is, om vervolgens de tegenovergestelde mening aan te nemen. Daarin verschillen zij overigens niet van degenen die het omgekeerde doen: kijken wat iedereen vindt en vervolgens dat tot de eigen mening maken.

Het punt waar de ‘anti-establishmenters’ echter tegenaan lopen, is dat de mens een conservatief, behoudend, wezen is. Zo staat mij onderzoek bij waaruit blijkt dat ongeacht de staatsvorm waarin wordt geleefd, de meerderheid van de bevolking altijd voor de status quo is. Dat is dus ook het geval in dictaturen en andere staatsvormen waar je dat op het eerste gezicht niet van zou verwachten. De oorzaak zou kunnen liggen in overheidspropaganda. Maar voorstelbaar is ook dat de gemiddelde mens eenvoudigweg geen echt eigen mening heeft maar die in het kader van de bepaling van zijn identiteit en maatschappelijke-statusbepaling afstemt op de meerderheid (opportunisme).

Zo zou het kunnen zijn dat in landen waar een dictatuur bestaat, een ons sympathieke vrijheidsbeweging onder landgenoten ‘het bloed onder de nagels vandaan haalt’.

Choose your battles wisely

Waar het bij anti-establishmenters op neerkomt, is dat voortdurend het conflict met de status quo wordt opgezocht. Daar kun je allerlei meningen over hebben. Je kunt het waarderen, of je kunt je dermate irriteren dat je meent dat het bloed onder je nagels vandaan wordt gehaald. Maar feit is dat de strijd tegen de status quo een uitputtende is (vraag maar aan de slachtoffers van de Toeslagenaffaire). En meer algemeen kan worden gesteld dat iedere strijd uitputtend is. Hoe meer ijzers je in het vuur hebt qua conflicten, des te minder aandacht en focus elk ijzer krijgt. Er zijn mensen die ’s ochtends strijdend met de wekker opstaan, onder weg naar hun werk het met iedereen op de snelweg aan de stok krijgen, in competitie zijn met hun collega’s, wat ruzies op de werkvloer uitvechten, van ruzie hun werk hebben gemaakt (advocaten, rechters!), terug naar huis weer ruzie maken op de snelweg en ’s avonds nog weer even met de buren. Dat gaat maar een beperkte tijd goed, en geen belangrijk gevecht zal worden gewonnen omdat de energie teveel wordt verstrooid.

Waarmee ik maar wil zeggen: ‘Choose your battles wisely’. In wezen is ieder gevecht er een tegen de status quo. De status quo is immers datgene dat is, en het gevecht is er een om verandering van dat wat is. Die status quo kan een onwelgevallig besluit zijn (ontslag, besluit van de overheid, afwijzing, ongegrond verklaring, etc.). En van dat soort besluiten kunnen er tientallen, zo niet honderden, voorvallen in een mensenleven. Je kunt tegen al die status quo’s vechten, met verstrooide energie. Maar je kunt je energie ook bewaren voor dat ene belangrijke gevecht. Choose your battles wisely.

Misschien is Willem Engel de uitzondering op de regel en heeft hij genoeg energie om zijn ‘battles’ aan te gaan. Maar ik vrees voor hem, zonder een oordeel over zijn handelen uit te spreken, dat hij zal aanlopen tegen de bezongen oude wijsheid: “I fought the law [status quo], and the law won’.

Er is heel veel strijd en focus nodig om zelfs de meest pregnante onrechtvaardigheid te keren. Choose your battles wisely!

Vragen en advies

Hebt u vragen over een onrechtvaardige situatie? Neem dan contact met ons op:

Contact

Wij overleggen graag met u, praten graag over de ins and outs van uw situatie en geven u graag advies. Voor een kennismaking of eerste gesprek brengen wij geen kosten in rekening.

Willem Brakenhoff